Zoeken in deze blog

dinsdag 7 mei 2019

Een raadsel

Het leuke van een dikke omnibus met heel veel verschillende verhalen (zie gisteren) is dat je nog eens kunt worden verrast. Ik ben geen groot liefhebber van oorlogsliteratuur, dus ik verwachtte hier vanochtend niet veel van:

uit: Verhalenomnibus (Spectrum, 1967)

Maar het blijkt om verschillende redenen een heel interessant, en in ieder geval onderhoudend verhaal.

Het eerste wat opvalt, is dat het niet over Belgische maar Amerikaanse militairen gaat, en dat de toon ook erg Amerikaans klinkt. Hard-boiled, met gevatte dialogen, van cynische soldaten die hun doodsangst proberen te verdrijven met grove taal en ongein. ‘Er is geen oorlog’ is een terugkerend absurd refrein waarmee een van deze soldaten steeds weer op de proppen komt. (Alsof deze auteur The Matrix al eens gezien had. ‘There is no spoon.’)

De eerste pagina geeft daarvan al een goede indruk:


De toon is meteen gezet. Galgenhumor.

Wat wel een beetje vreemd is: het leest soms eerder als een vertaling. Een Vlaamse vertaling.

Nu blijkt het dat ook te zijn. Want achteraan staat dat het vertaald is. (Door B. Karsten-van Rossem, een naam die niet heel Vlaams klinkt; maar deze formulering is wel typisch Vlaams: ‘En zeggen dat hij bij zijn vrouw drie kinderen heeft gemaakt!’) Dan moet Raymond Mary dus een Waalse auteur zijn geweest.

Maar wat heeft hij nog meer geschreven? Waar komt dit verhaal vandaan? Ik kan op internet en in Delpher helemaal niets over Raymond Mary vinden. Alleen dat er ook werk van hem is opgenomen in de Prismapocket Moderne Franse verhalen. Van dezelfde uitgever, dus goede kans dat het om hetzelfde verhaal gaat.

Is dit dan een Belgische auteur die alleen maar ‘enkele oorlogsverhalen’ heeft geschreven en daarna weer in de anonimiteit is verdwenen? Het kan. Maar dat is verrassend, omdat ik dit verhaal zo goed vind. En omdat het zo on-Nederlands, on-Vlaams en on-Frans overkomt. Het klinkt door en door Amerikaans van toon en van opzet. Het doet me denken aan de satire van Joseph Heller (zij het een tikje minder krankzinnig). Het leest als een aflevering van M*A*S*H die niet plaatsvindt in de ziekenboeg maar aan het front. Alleen bestond M*A*S*H toen nog niet, dus daar is het niet van afgekeken.

En het is gewoon goed gedaan. Het is heus geen Nobelprijs-werk, maar het is een heel goed, degelijk en onderhoudend (en ook wel schokkend) verhaal. Poets de vertaling een beetje op, of maak een nieuwe, en je kunt het zo weer publiceren.

Maar dan moet je wel het origineel ergens kunnen vinden...

Is dit echt van een Europese auteur? Een auteur die verder niets heeft geschreven en geen enkel spoor heeft nagelaten? Die bekroond is met de Hubert Krains-prijs, waarover op internet ook bijna niets te vinden is. Alleen dat hij in 1953 is uitgereikt aan ene Marie-Jo Gobron (die in ieder geval wel echt bestaat).

Of zou het een mystificatie zijn? Of plagiaat, een vertaling van een oorspronkelijk Amerikaans werk? Of heb ik gewoon nog niet goed genoeg gezocht?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Populairst de afgelopen 30 dagen

Populairst aller tijden ooit: