Schwob, kom er maar in

John Lithgow staat op Broadway met een one-man-show waarin hij verhalen vertelt en naspeelt uit een tachtig jaar oude bloemlezing van korte verhalen, in 1939 samengesteld door Somerset Maugham – en heeft daarmee een massale vraag gecreëerd naar dat al jaren niet meer verkrijgbare boek, aldus The Guardian.

bron: Guardian

De prijzen van de schaarse tweedehands exemplaren schieten nu natuurlijk de hoogte in. Dat is gekte. Ook een digitaal exemplaar van de tekst is niet makkelijk te vinden: waarschijnlijk zijn nog niet alle verhalen of vertalingen in het boek rechtenvrij. Het pdf-exemplaar dat wel al beschikbaar is op Archive.org, wordt daarom alleen digitaal uitgeleend: je kunt je inschrijven voor de wachtlijst.

Maar het belangrijkste is op die pagina wel te vinden: de inhoudsopgave van het boek. Dat vind ik aan oude bloemlezingen altijd het interessantste: welke verhalen vond Somerset Maughaum in 1939 de moeite waard om te selecteren?

In dit geval lijkt het mij een ware Fundgrube voor Schwob en uitgevers – en voor gewone liefhebbers van ‘vergeten’ literatuur. Een lijst van 100 verhalen van 96 auteurs – waaronder bijna 40 auteurs van wie ik nog nooit had gehoord. En in Nederland zijn zelfs sommige van de bekendere namen de laatste jaren al als ‘vergeten schrijver’ aan de man gebracht.

De volledige inhoudsopgave staat dus hier. Ter etalering van mijn eigen onwetendheid volgen hier alleen de 39 schrijvers van wie ik, al dan niet terecht, nog nooit had gehoord. Ik had eigenlijk een lijstje van 40, maar Edna Ferber – mij tot vorig jaar ook volledig onbekend – is onlangs ‘herontdekt’ door vertaalster Lisette Graswinckel en Nieuw Amsterdam.

En nu maar lezen:

Krambambuli / Marie von Ebner-Eschenbach
Youth / Karl Emil Franzos
Useless mouths / Octave Mirbeau
Without visible means / Arthur Morrison
The stricken doe / Pierre Mille
The monkey's paw / W.W. Jacobs
The coach / Violet Hunt
The last visit / Tristan Bernard
Papago wedding / Mary Austin
Uncle Franz / Ludwig Thoma
Captain Ribnikov / Alexander Kuprin
Hydromel / Vassili Iretsky
Without cherry blossom / Pantaleimon Romanof
In the town of Berdichev / Vassili Grossman
Hunger / Alexander Neweroff
Romance / Vera Inber
Earth on the hands / Boris Pilnjak
The child / Vsevolod Ivanov
The customer / Georgy Peskov
The knives / Valentine Katayev
The amulet / Jacob Wassermann
In the last coach / Leonhard Frank
The tragedy of Goupil / Louis Pergaud
The chink / Alexandre Arnoux
The golden beetle / Bruno Frank
The Catalan night / Paul Morand
Silent snow, secret snow / Conrad Aiken
The lovely day / Jacques de Lacretelle
On the farm / Hans Friedrich Blunck
A start in life / Ruth Suckow
The desert island / Stella Benson
Orphant Annie / Thyra Samter Winslow
The imposition / L.A.G. Strong
The doll / J. Kessel
The cherry feast / Ernst Glaeser
No more trouble for Jedwick / Louis Paul
If you can't be good, be cautious / T.O. Beachcroft
Convalescence / Kay Boyle
Oklahoma race riot / Frances W. Prentice

Nou ja, misschien moet ik de lijst bij nader inzien inkorten tot 37 auteurs: van Paul Morand had ik wel eens gehoord (Tendres Stocks, vriend van Proust) en van Vassili Grossman is enkele jaren geleden een heel dikke roman in het Nederlands verschenen, geloof ik. Maar de rest...

Ook opvallend: Somerset Maugham was blijkbaar zo bescheiden om van zichzelf geen verhaal op te nemen. Dat siert hem, want iedere andere bloemlezer had dat – zeker toen – ongetwijfeld wel gedaan. (Zelf ben ik niet zo gecharmeerd van zijn werk, maar dat is weer wat anders.)

En nee, dat is een ándere J. Kessel...